Корпоративтік хатшы – компанияда корпоративтік басқару тәжірибесінің стандарттарын құруда және қолдауда шешуші рөл атқаратын компанияның жоғары деңгейдегі менеджері.
NACG зерттеулері бойынша, Қазақстандағы корпоративтік басқару проблемаларының бірі компаниялардың 60%-і корпоративтік хатшыны акционерлердің жалпы жиналысының немесе директорлар кеңесінің отырысын ұйымдастырудың техникалық бөлігіне ғана жауапты қызметкер ретінде қабылданады. Сонымен қатар, бүгінгі күнге дейін менеджмент корпоративті хатшының жоғары мәртебесі мен рөлін қабылдамайды, нәтижесінде оның жұмысының сапасына әсер етеді.
Сонымен қатар, шетелдік корпоративтік тәжірибе корпоративтік хатшының компанияның қаржылық және ұйымдастырушылық әл-ауқатына әсер ететін кең функционалдығы мен жауапкершілігі жоғары тәжірибелі және құрметті басқарушы қызметкер ретінде орналасқанын көрсетеді.
Қазақстан Республикасындағы Корпоративтік хатшыға қойылатын талаптар
Бұл жоғары білікті маманға төмендегі шарт қажет:
1. Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білімі болуы тиіс.
2. Корпоративтік басқару бойынша арнайы дайындықтан өту
3. Мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 3 жыл, оның ішінде басшы лауазымында кемінде 1 жыл.
Бұл компанияның саласына, айналымына, жұмыс көлеміне және т. б. байланысты директорлар кеңесі кеңейте алатын минималды талаптар.
Корпоративтік хатшы қандай жұмыстар атқарады?
Корпоративтік хатшының негізгі міндеттері:
1. Директорлар кеңесінің мүшелері мен акционерлер, компания басқармасы арасындағы өзара іс-қимылды ұйымдастыру. Осы мақсаттарға қол жеткізу үшін жағдайды құқықтық бағалау, құжаттарды сараптау, кездесулерді ұйымдастыру, хат алмасу, тапсырмаларды және олардың орындалуын бақылау және т. б. сияқты құралдар қолданылуы мүмкін.
Мұнда әр орган өзінің айрықша құзыреті шегінде жұмыс істеуі керек болған кезде өкілеттіктерді ажырату принципін нақты түсіну маңызды. Мысалы, директорлар кеңесі компанияның «стратегиялық жоспарына» жауапты болған кезде, компания басшылығы операциялық мәселелерді шешуге Директорлар кеңесін тартуға тырысқан кезде туындайды. Содан кейін Корпоративтік хатшы Директорлар кеңесі Компанияның қызметін бақылай алатындай, бірақ сонымен бірге компания менеджменті өз бетінше шешуі керек ағымдағы мәселелерге «еніп кетпейтіндей» тепе-теңдікті табуы керек.
2. Директорлар кеңесі, акционерлер тарапынан корпоративтік шешімдерді уақтылы және сапалы қабылдауға жәрдемдесу
Корпоративтік хатшы акционерлер мен директорлар кеңесінің толық, сапалы және сенімді ақпарат алуы үшін "сүзгі" ретінде әрекет етеді, осылайша шешім қабылдау кезінде олардың жауапкершілік тәуекелдерін азайтады. Мысалы, корпоративтік хатшы лауазымды тұлғалардың үлестестігін, мүдделілігін және т. б. тексеруді ұйымдастыруы қажет.
3. Директорлар кеңесінің мүшелері үшін "кеңесші" рөлін орындау
Мұнда корпоративтік хатшының рөлі директорлар кеңесінің Төрағасына көмек көрсету, директорлар кеңесі мүшелерін оқытуды ұйымдастыру және сарапшыларды тарту, директорлар кеңесінің жаңадан сайланған мүшелерін лауазымға енгізу, заңнама мәселелері бойынша консультациялар, болып жатқан өзгерістерге мониторинг жүргізу және олар туралы уақтылы хабардар ету және т. б. болып табылады. Мысалы, еншілес ұйымдардағы лауазымдарды қоса атқару немесе директорлар кеңесі арқылы бұған келісім алу туралы және т. б.
4. Компанияда корпоративтік басқаруды жетілдіру
Корпоративтік хатшы корпоративтік басқаруда болып жатқан процестердің негізгі әкімшісі рөлін атқарады, бұл ретте ол қолданыстағы заңнама нормаларының және корпоративтік басқару мәселелері бойынша өзге де ішкі құжаттардың талаптарын сақтауды қамтамасыз етеді, іскерлік мүдделерді қорғайды, тиісті корпоративтік басқаруды қамтамасыз етеді, компанияның орнықты дамуына және инвестициялық тартымдылығын арттыруға жәрдемдеседі. Қорытындысы бойынша ол корпоративтік басқару кодексінің қағидаттары мен ережелерінің сақталуы туралы есеп дайындайды. Мысалы, корпоративтік басқарудың негізгі қағидаттарын сақтамау компания рейтингінің төмендеуіне, директорлар кеңесінің қызметін төмен бағалауға және соның салдарынан олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтатуға алып келеді.
5. Корпоративтік қақтығыстарды реттеу
Корпоративтік хатшы, корпоративтік жанжалдар мен мүдделер қақтығысын шешуде медиатордың бір түрі. Ол оларды реттеу туралы шешім қабылдауға көмектесуі керек. Бұл жерде оның рөлі корпоративтік қақтығыстар мен мүдделер қақтығысының барлық жағдайлары туралы директорлар кеңесін уақтылы анықтау, хабардар ету, оларды реттеу бойынша шешімдер қабылдауға, тиісті саясатты іске асыруға және (немесе) әзірлеуге және шаралар қабылдауға жәрдемдесу болып табылады.
Ұйымдарда төмендегідей қақтығыстар болады:
· Ішкі аудит қызметі мен Басқарма арасында
· Басқарма мен Директорлар кеңесі арасында
· Директорлар кеңесіне есеп беретін қызметтердің ішінде және т. б.
Корпоративтік хатшыға арналған Soft skills
Тиімді корпоративтік хатшы болу үшін келесі дағдыларды дамыту қажет:
1. Ұйымдастырушылық қабілеттер. Корпоративтік хатшы өз жұмысын тиімді жоспарлай білуі және қойылған міндеттердің орындалуын бақылай білуі, сондай-ақ директорлар кеңесі мен басқару тобының жұмысын үйлестіре білуі тиіс.
2. Шығармашылық. Сіз өз жұмысыңызда «креативті» болуыңыз керек және инновациялық шешімдерді ұсынуыңыз керек. Мысалы, директорлар кеңесінің мүшелеріне арналған нұсқауларды инфографикалық форматқа айналдырыңыз – мұндай анықтамалық ақпаратты қабылдауды жеңілдетеді және олардың жұмысын тиімді орындауға көмектеседі.
3. Компания процестеріне қатысу. Ол дамып, үнемі жетілдіріліп отыруы керек, корпоративтік басқару жүйесіндегі соңғы өзгерістерден хабардар болып отыруы керек. Сонымен қатар, кәсіби ұйымдарға мүшелік корпоративтік хатшы рөлін атқаратын тұлғалардың біліктілігі үшін қажетті талап болуы мүмкін.
4. Медиация. Компромисстерді табу және корпоративтік қақтығыстарды шешу үшін қажетті дағдылар.
Басқа дағдыларға мыналар жатады: қарым-қатынас дағдылары, негізгі тілдерді білу, құпиялылықты сақтау және көп тапсырма режимінде жұмыс істеу.
Корпоративтік хатшы ретінде қайда оқуға болады және біліктілікті қалай арттыруға болады?
Корпоративтік хатшы болу үшін заңнама туралы ресми білім жеткіліксіз. Оларды іс жүзінде қолдана білу, корпоративтік заңнамамен тікелей реттелмеген жағдайларда дәлелді шешімдер қабылдау қажет.
Осы мақала жарияланған кезде Қазақстанда тиісті диплом бере отырып, корпоративтік хатшыларды даярлау бойынша бакалавриат немесе магистратура бағдарламалары жоқ.
Ұлттық корпоративтік басқару академиясы NACG корпоративтік хатшылардың кәсіби дамуының әртүрлі бағдарламаларын ұсынады, онда жұмыстың барлық негізгі аспектілері ашылады.
Бағдарламада сіз мыналармен танысасыз:
Бағдарламаның артықшылықтары
Егер сіз жұмысқа қабылдауды күтуге дайын болмасаңыз, жеке оқыту форматына жазылыңыз, онда біз сіздің компанияңыздағы жағдайды талдаймыз, сұрауларыңызға сәйкес тақырыптарды таңдаймыз. Оқу кестесі икемді: сіз тіпті жұмыстан тыс уақытта немесе демалыс күндері де жасай аласыз.
Оқыту форматы: онлайн
Берілетін құжат: атаулы сертификат
Бағдарлама туралы толығырақ: https://nacg.kz/course-1
Бағдарламаның құнын нақтылауға және бағдарлама үйлестірушісі арқылы кеңес алуға болады:
WhatsApp: +7 777 640 99 77
Пошта: info@nacg.kz
NACG зерттеулері бойынша, Қазақстандағы корпоративтік басқару проблемаларының бірі компаниялардың 60%-і корпоративтік хатшыны акционерлердің жалпы жиналысының немесе директорлар кеңесінің отырысын ұйымдастырудың техникалық бөлігіне ғана жауапты қызметкер ретінде қабылданады. Сонымен қатар, бүгінгі күнге дейін менеджмент корпоративті хатшының жоғары мәртебесі мен рөлін қабылдамайды, нәтижесінде оның жұмысының сапасына әсер етеді.
Сонымен қатар, шетелдік корпоративтік тәжірибе корпоративтік хатшының компанияның қаржылық және ұйымдастырушылық әл-ауқатына әсер ететін кең функционалдығы мен жауапкершілігі жоғары тәжірибелі және құрметті басқарушы қызметкер ретінде орналасқанын көрсетеді.
Қазақстан Республикасындағы Корпоративтік хатшыға қойылатын талаптар
Бұл жоғары білікті маманға төмендегі шарт қажет:
1. Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білімі болуы тиіс.
2. Корпоративтік басқару бойынша арнайы дайындықтан өту
3. Мамандық бойынша жұмыс өтілі кемінде 3 жыл, оның ішінде басшы лауазымында кемінде 1 жыл.
Бұл компанияның саласына, айналымына, жұмыс көлеміне және т. б. байланысты директорлар кеңесі кеңейте алатын минималды талаптар.
Корпоративтік хатшы қандай жұмыстар атқарады?
Корпоративтік хатшының негізгі міндеттері:
1. Директорлар кеңесінің мүшелері мен акционерлер, компания басқармасы арасындағы өзара іс-қимылды ұйымдастыру. Осы мақсаттарға қол жеткізу үшін жағдайды құқықтық бағалау, құжаттарды сараптау, кездесулерді ұйымдастыру, хат алмасу, тапсырмаларды және олардың орындалуын бақылау және т. б. сияқты құралдар қолданылуы мүмкін.
Мұнда әр орган өзінің айрықша құзыреті шегінде жұмыс істеуі керек болған кезде өкілеттіктерді ажырату принципін нақты түсіну маңызды. Мысалы, директорлар кеңесі компанияның «стратегиялық жоспарына» жауапты болған кезде, компания басшылығы операциялық мәселелерді шешуге Директорлар кеңесін тартуға тырысқан кезде туындайды. Содан кейін Корпоративтік хатшы Директорлар кеңесі Компанияның қызметін бақылай алатындай, бірақ сонымен бірге компания менеджменті өз бетінше шешуі керек ағымдағы мәселелерге «еніп кетпейтіндей» тепе-теңдікті табуы керек.
2. Директорлар кеңесі, акционерлер тарапынан корпоративтік шешімдерді уақтылы және сапалы қабылдауға жәрдемдесу
Корпоративтік хатшы акционерлер мен директорлар кеңесінің толық, сапалы және сенімді ақпарат алуы үшін "сүзгі" ретінде әрекет етеді, осылайша шешім қабылдау кезінде олардың жауапкершілік тәуекелдерін азайтады. Мысалы, корпоративтік хатшы лауазымды тұлғалардың үлестестігін, мүдделілігін және т. б. тексеруді ұйымдастыруы қажет.
3. Директорлар кеңесінің мүшелері үшін "кеңесші" рөлін орындау
Мұнда корпоративтік хатшының рөлі директорлар кеңесінің Төрағасына көмек көрсету, директорлар кеңесі мүшелерін оқытуды ұйымдастыру және сарапшыларды тарту, директорлар кеңесінің жаңадан сайланған мүшелерін лауазымға енгізу, заңнама мәселелері бойынша консультациялар, болып жатқан өзгерістерге мониторинг жүргізу және олар туралы уақтылы хабардар ету және т. б. болып табылады. Мысалы, еншілес ұйымдардағы лауазымдарды қоса атқару немесе директорлар кеңесі арқылы бұған келісім алу туралы және т. б.
4. Компанияда корпоративтік басқаруды жетілдіру
Корпоративтік хатшы корпоративтік басқаруда болып жатқан процестердің негізгі әкімшісі рөлін атқарады, бұл ретте ол қолданыстағы заңнама нормаларының және корпоративтік басқару мәселелері бойынша өзге де ішкі құжаттардың талаптарын сақтауды қамтамасыз етеді, іскерлік мүдделерді қорғайды, тиісті корпоративтік басқаруды қамтамасыз етеді, компанияның орнықты дамуына және инвестициялық тартымдылығын арттыруға жәрдемдеседі. Қорытындысы бойынша ол корпоративтік басқару кодексінің қағидаттары мен ережелерінің сақталуы туралы есеп дайындайды. Мысалы, корпоративтік басқарудың негізгі қағидаттарын сақтамау компания рейтингінің төмендеуіне, директорлар кеңесінің қызметін төмен бағалауға және соның салдарынан олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтатуға алып келеді.
5. Корпоративтік қақтығыстарды реттеу
Корпоративтік хатшы, корпоративтік жанжалдар мен мүдделер қақтығысын шешуде медиатордың бір түрі. Ол оларды реттеу туралы шешім қабылдауға көмектесуі керек. Бұл жерде оның рөлі корпоративтік қақтығыстар мен мүдделер қақтығысының барлық жағдайлары туралы директорлар кеңесін уақтылы анықтау, хабардар ету, оларды реттеу бойынша шешімдер қабылдауға, тиісті саясатты іске асыруға және (немесе) әзірлеуге және шаралар қабылдауға жәрдемдесу болып табылады.
Ұйымдарда төмендегідей қақтығыстар болады:
· Ішкі аудит қызметі мен Басқарма арасында
· Басқарма мен Директорлар кеңесі арасында
· Директорлар кеңесіне есеп беретін қызметтердің ішінде және т. б.
Корпоративтік хатшыға арналған Soft skills
Тиімді корпоративтік хатшы болу үшін келесі дағдыларды дамыту қажет:
1. Ұйымдастырушылық қабілеттер. Корпоративтік хатшы өз жұмысын тиімді жоспарлай білуі және қойылған міндеттердің орындалуын бақылай білуі, сондай-ақ директорлар кеңесі мен басқару тобының жұмысын үйлестіре білуі тиіс.
2. Шығармашылық. Сіз өз жұмысыңызда «креативті» болуыңыз керек және инновациялық шешімдерді ұсынуыңыз керек. Мысалы, директорлар кеңесінің мүшелеріне арналған нұсқауларды инфографикалық форматқа айналдырыңыз – мұндай анықтамалық ақпаратты қабылдауды жеңілдетеді және олардың жұмысын тиімді орындауға көмектеседі.
3. Компания процестеріне қатысу. Ол дамып, үнемі жетілдіріліп отыруы керек, корпоративтік басқару жүйесіндегі соңғы өзгерістерден хабардар болып отыруы керек. Сонымен қатар, кәсіби ұйымдарға мүшелік корпоративтік хатшы рөлін атқаратын тұлғалардың біліктілігі үшін қажетті талап болуы мүмкін.
4. Медиация. Компромисстерді табу және корпоративтік қақтығыстарды шешу үшін қажетті дағдылар.
Басқа дағдыларға мыналар жатады: қарым-қатынас дағдылары, негізгі тілдерді білу, құпиялылықты сақтау және көп тапсырма режимінде жұмыс істеу.
Корпоративтік хатшы ретінде қайда оқуға болады және біліктілікті қалай арттыруға болады?
Корпоративтік хатшы болу үшін заңнама туралы ресми білім жеткіліксіз. Оларды іс жүзінде қолдана білу, корпоративтік заңнамамен тікелей реттелмеген жағдайларда дәлелді шешімдер қабылдау қажет.
Осы мақала жарияланған кезде Қазақстанда тиісті диплом бере отырып, корпоративтік хатшыларды даярлау бойынша бакалавриат немесе магистратура бағдарламалары жоқ.
Ұлттық корпоративтік басқару академиясы NACG корпоративтік хатшылардың кәсіби дамуының әртүрлі бағдарламаларын ұсынады, онда жұмыстың барлық негізгі аспектілері ашылады.
Бағдарламада сіз мыналармен танысасыз:
- Компания құрылымындағы корпоративтік хатшының рөлі мен орны
- Оның тиімді жұмыс істеуі үшін қандай дағдылар мен құзыреттер қажет
- Корпоративтік хатшының қызметіндегі негізгі бизнес-процестер
- Тәуекелдерді басқару жүйесін, ішкі нормативтік құжаттарды әзірлеу ережелерін ішкі бақылауды үйренесіз
- Еңбекті реттеу ерекшеліктері, сот практикасы және т. б.
Бағдарламаның артықшылықтары
- Нақты өмірге негізделген нақты жағдайларды / жағдайларды талдаумен тәжірибеге бағытталған тәсіл;
- Ыңғайлы сабақ кестесі;
- Тиімді желі;
- Курс бойы сабақ жазбаларына қол жеткізу;
- Қосымша әдебиеттер;
- NACG жанындағы корпоративтік хатшылар бюросына (Bureau for Corporate secretaries) қосылу мүмкіндігі
- Теориялық материалдан басқа, бағдарламада кейстерді талдау және іскерлік ойын қарастырылған.
- Оқыту нәтижесінде сіз:
- Корпоративтік хатшы ретінде жұмысқа кірісу үшін қажетті білімді аласыз
- Құжаттардың үлгілері
- Корпоративтік хатшыларға арналған тәжірибешілер әзірлеген арнайы нұсқаулық және қосымша әдебиеттер
- Сіздің мансабыңыздың басталу кезеңінде 30 күндік сүйемелдеу, онда біз сіздің корпоративтік басқару сұрақтарыңызды талдаймыз
Егер сіз жұмысқа қабылдауды күтуге дайын болмасаңыз, жеке оқыту форматына жазылыңыз, онда біз сіздің компанияңыздағы жағдайды талдаймыз, сұрауларыңызға сәйкес тақырыптарды таңдаймыз. Оқу кестесі икемді: сіз тіпті жұмыстан тыс уақытта немесе демалыс күндері де жасай аласыз.
Оқыту форматы: онлайн
Берілетін құжат: атаулы сертификат
Бағдарлама туралы толығырақ: https://nacg.kz/course-1
Бағдарламаның құнын нақтылауға және бағдарлама үйлестірушісі арқылы кеңес алуға болады:
WhatsApp: +7 777 640 99 77
Пошта: info@nacg.kz
